Orgel directory

© Jean Ferrard

Het monumentale Van Bever orgel is het belangrijkste en meest complete orgel van de gebroeders Adrien en Salomon Van Bever in België. Gevestigd in Laken drukten zij een invloedrijke stempel op de orgelbouw in de 19de en 20ste eeuw. Het concept en de specifieke ontwikkeling van het romantisch orgel in België is erg schatplichtig aan de beide broers. Zij deden kennis en ervaring op bij zowel Hippolyte Loret als bij Aristide Cavaillé-Coll. De wijziging van twee registers in 1959 werd bij de restauratie van 2013-2015 ongedaan gemaakt. Het orgel bevindt zich daarmee opnieuw volledig in zijn oorspronkelijke staat. De recente toevoeging van een electrische barker voor de koppeling van het positief aan het reciet en voor een hoger speelcomfort is volledig wegneembaar. Het instrument blijft op die manier geheel intact en het behoudt zijn origineel historische bouw. De koppeling kan ook mechanisch bediend worden. Het orgel wordt vooral geapprecieerd voor zijn grondspelen die een solide basis vormen van de klankpiramide. Het monumentale Van Bever orgel van de Dominicanenkerk leent zich uitstekend voor de orgelliteratuur uit de periode 1850-1940 en voor de hedendaagse literatuur. Naast zijn functie als instrument voor de liturgie wordt het orgel regelmatig gebruikt voor concerten.

© Jean Ferrard

Concept en esthetiek

Na de realisering van verschillende instrumenten gebaseerd op de duitse barokorgels en rekening houdend met de resulaten die dit heeft opgeleverd, werd besloten dit type orgel te bouwen.Dit orgel is geen slaafse copie van een ander instrument. In dit orgel is een maximum van prestant 4 voetspijpen (hoofdwerk) in het front aangebracht. Op die manier wordt een zeer solide klankpyramide opgebouwd en op het voorplan geplaatst. Bepaalde verhoudingen zijn erg nauwkeurig gerespecteerd. Het heeft onmiskenbaar een decoratief karakter. In dit geval hebben wij geopteerd voor een handgeschaafd buffet. Daardoor is de afwerking bijzonder delicaat qua reliëf en moulurewerk.

Klavier, registers en pedaal werden gebouwd in een vensteropstelling. Voor de fluit 4 is gekozen voor een ’wandelend’ register dat toelaat het register zowel op het groot orgel als op het positief te spelen. Deze werkwijze, ofschoon onconventioneel, laat gemakkelijk toe het klankpalet uit te breiden op een zeer betrouwbare en interessante manier.

Wij hopen dat dit orgel de zang van de dominicanengemeenschap en van de kerkgemeente op een ideale wijze mag ondersteunen en kleuren en dat het orgelspel, het weze improvisatie of literatuur, de diensten moge versieren : de muziek verrijkt de stilte van het gebed.

De esthetische keuze heeft van bij het begin ook voorzien dat het orgel geschikt is als concertorgel. Voorzeker, het instrument heeft volgens sommigen zijn grenzen. De samenstelling, de klavieren, de timbres, het karakter en de stemming zijn anders dan we vaak gewoon zijn. Maar het orgel zal zich gewillig ten dienste stellen van wie geduldig zoekt om het te begrijpen.

Wij danken zeer oprecht iedereen die van ver of van dichtbij heeft bijgedragen tot de realisering van dit instrument. Wij zijn hen zeer erkentelijk. Mocht dit instrument dat met zoveel entoesiasme door onze equipe is gerealiseerd, bron worden van gebed. Mocht het vrede brengen en innerlijke vreugde bij wie het bespeelt en natuurlijk ook bij wie het beluisert.

Dominique Thomas